Her iki taraf da isyan ediyor. Yandex tarafından neden bu kadar
iş yapıyoruz ama halen Yandex’te en çok aranan kelime Google iken, bir de masum
bilgisayar kullanıcıları var; ne zaman bir program yüklemek isteseler Yandex de
ortaya çıkıyor “Beni de yükle!” diye… Aslında biraz ironi yapıyorum isyan
konusunda. Bilgisayar kullanıcıları açısından bakıldığında, aslında isyan
edilecek bir durum; ama bir de olaya Yandex açısından bakmak lazım. 2000’li
yıllara kadar Arama motorları konusundaki büyük pazardan Google galip çıktı.
Tüm rakiplerini devre dışı bırakarak bu alanda birinci olmayı başardı. Tabi ki
bir de Google’ın da giremediği Çin pazarı var. Ama dünyanın bir çok ülkesinde
Google birinci arama motoru; hatta Yandex Rusya kökenli olsa da yapılan son
araştırmalarda Rusya’daki kullanıcıların da çoğunun Google ya da Google
altyapılı arama motorlarından birini kullandığını görebilirsiniz. Aslında arama
motorları halen çok büyük bir Pazar Google’a rağmen. Aynı zamanda stratejik
önemi de var. Örneğin bir ülkede birinci arama motoruysanız; sadece arama
verilerinize bakarak bile, o ülkenin hangi ruh halinde olduğunu anlayabilir;
yakınlaşan seçimlerde kimin galip geleceğine dair olabilitesi yüksek tahminler
yürütebilir vb. çoğu konuda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Bunların bir çoğundan
ve daha fazlasından bahsetmeme zaten gerek yok; niye biliyor musunuz? Çünkü zaten
istediğiniz her şeye bu arama sonuçlarına göre ulaşabilirsiniz. Aslında bu
açıdan bakıldığında neden Çin’in diğer arama motorlarına izin vermediğini
anlayabilirsiniz. Hatta Çin başbakanı aynen bu sözü kullanmıştı. “Biz,
halkımızın bilgilerini Amerika’ya veremeyiz”. Ama bir nokta da var ki Google
artık sadece arama motoru değil. Bir ahtapotun kolları gibi, Google’ı teknoloji
dünyasının her alanında bulabilirsiniz. Ve bu şekilde büyümesinin asıl nedeni
de, gerçekten teknoloji üretmesi bence. İsterseniz bir de, bu konularda
Yandex’in tutumuna bakalım. Google, Bing, Yahoo gibi devler varken; piyasaya
bir tane daha arama motoru ile çıkmak aslında çok zor. Benim şahsi görüşüm:
tabi ki çıksın; ama bir fark ortaya koysun. Ben Google kullanmaktan memnunum,
buna alıştım, seviyorum; neden daha düşük kapasitede bir arama motoru kullanayım
ki? Özetle, “Yandex, bana ne sunuyorsun? Neden kullanayım seni? Sırf diğer
yazılımlarla birlikte yüklenmek istiyorsun diye mi? Bunlardan daha fazlası
olman lazım.”
Steve Jobs’un teknoloji dünyası, teknoloji pazarı ile ilgili
çok güzel bir tespiti var ki; buna her zaman katılırım. Diyor ki: “Teknoloji
dünyasında ilerde olmak istiyorsanız, çok ekstra şeyler; ya da ideal
teknolojiler üretmenize gerek yok. Sadece var olanlardan biraz iyi iseniz, siz
önde olursunuz.” Bunu bence Yandex yöneticileri de biliyorlardır. Aslında
Yandex’in bu kadar para harcamasını anlayabiliyorum ben. Yukarıda biraz
bahsetmiştim: Bir ülkede, “hangi sözlerin arandığı” analizini yapabiliyorsanız;
o ülkenin gizli servislerinden daha çok şey biliyorsunuzdur. İşte, Yandex
sponsorlarının da aslında yapmaya çalıştıkları şey bu olabilir; çünkü ülkelerin
arama sonuçlarına göre yapılan analizlerin ne kadar başarılı olduklarını
gördüler ve bu alanda yatırım yapmaya karar verdiler. Ahh Fenerbahçeliler… Siz
de Yandex’te Google aramaya devam edin!
Neyse, biraz da Yandex’in neden uygulamalara sponsorluk
yaptığından bahsedeceğim. Biliyorsunuz teknoloji dünyasında bir şeyi tanıtmak
istiyorsanız en iyi araç Adwords kullanmaktır. Aranılan kelimelere göre, Google
sizi yönlendirir; ama bir de rakip firmalar var… Sonuçta Yandex, aslında
Google’ın bu alanda bir rakibi olmak için uğraşırken; Google bunun reklamını
yapar mı? Ben olsam yapmam… Yandex de, çözümü çok indirilen uygulamalara
yatırım yapmakta bulmuş.
Yandex’e bir mesajım var buradan aslında: “Yandex, henüz
Yandex’in arama motoru olduğunu duymayanlar için virüs olarak algılanıyor.”
Yani insanlarda öyle bir algı var. Bu algıyı yok etmek için Fenerbahçe’yi
kullanmak güzel bir çözüm olmuş. Aslında dikkat ederseniz, son zamanlarda
Yandex artık programlarla birlikte çıkmamaya başlıyor. Bunun temel nedeni de,
programlarla adını duyurma stratejisinin; aslında Yandex’e ismini duyurmaktan
çok zarar vermiş olduğu gerçeğidir. Mesela sizin için bir öneri Yandex
yazılımcıları: “Sizi biraz eleştiriyorum ya, bunu yapay zeka olarak algılamanız
lazım. O zaman ayrıcalık yaratırsınız. Ama yazılımınız ne yapıyor? Bu yazıyı da
tüm yazılar gibi indexlemeye devam ediyor.”
Bir konu daha var ve bunu herkes bilmelidir ki: “Yandex’in
asıl amacı Türkiye’de yapılan aramaların ne olduğunu bilmek.” Ki Fenerbahçe’ye
yapılan yatırımın nedeni de budur; çünkü bu kadar harcanan parayla, otuz tane
Yandex gibi arama motoru yapardınız. Üstelik bir tane yapıp, AR-GE için
uğraşsaydınız; arama sonuçlarınızda en çok aranan kelime Google olmazdı.
Buradan biz de kendimize bir pay çıkarmalıyız: “Milli arama
motorunun önemi.”
Ben üniversitedeyken, 4-5 tane arama motoru yapan öğrenci
grupları vardı; sadece bizim sınıfta. Toplayın şu çocukları, yaptırın işte.
Türkiye’nin geleceği için bu yapılmak zorunda. Yapmalısınız. Yapıldığını; ya da
yapılmaya çalışıldığını biliyorum Tubitak tarafından; ama hızlanın, bitirin bir
an önce; çünkü aç kurtların bazıları içimizde, bazıları da kapıdan girmeye
çalışıyor.
Yorumlar
Yorum Gönder