Mühendisler Dünyası

Bilgisayarınızda Git Server Kurulumu yaptıysanız ve bir Git Server projesi oluşturduysanız yapacağınız sonraki işlem de Git Commit komutunu kullanmak olacaktır. Yani projede yaptığınız değişiklikleri Git Server’a da bildirmek... Bu işlemleri yapmadan önce Git Server projesinin olduğu konuma gidin ve git status komutunu çalıştırın. Bu komutu her Commit yada değişiklik işlemi uygulamadan önce yapmak çok önemlidir. Bu komut size projenizde olan değişikliklerle ilgili bilgi verecektir. Eğer  git status komutunu çalıştırdığınızda hiçbir değişiklik yoksa, yada projede hiç değişiklik yapmadan commit komutu uygulamaya çalışıyorsanız bu konuda sizi bilgilendirecektir. Diyelim değişiklikler yaptınız ve bu değişiklikleri Git Server projesine uygulamak istiyorsunuz. Git Server mantığını anladıysanız staged area ve working directory kavramları ile karşılaşacaksınız. Bu Git Server öğrenmek isteyenlerin bilmesi gereken en önemli yapıdır. Kısaca anlatacak olursak Git Server yaptığınız değişikleri

Sunucu tarafında Git Server Proje kurulumu için anahtar kelime, proje başlatılması ile birlikte kullanılacak bare komutudur. Bu komut kısaca açıklayacak olursak sunucuda, Git Server’e projenin sunucu versiyonu olduğunu bildirmemiz için kullanılan komuttur. Bu makalemizde bare komutu ile birlikte sunucu tarafında Git Server proje yapılandırmasını detaylı ele alacağız. Makalemde sunucu olarak kullanacağınız bilgisayarda Git Server’ın yazılımının kurulu olduğunu varsayıyorum. Eğer kurulu değilse kullandığınız işletim sisteminize uygun,  sayfada bulunan Git Server kurulumu makalelerine göz atabilirsiniz. Eğer sunucuya ssh, telnet, http üzerinden bağlanıyorsanız anlatacağım işlemleri kendi yapınıza uydurabilirsiniz. Makalenin konusu sunucu tarafında Git Server Projesinin sunucu tarafının doğru şekilde başlatılması ve düzenlenmesi. Asıl amacım süreci anlatabilmek. Ayrıca bu konuyu okuyorsanız ve anlattığım konularda işlem yapacaksanız veya anlattıklarımı uygulayacaksanız Git Server kon

Git Server konusunu merak ettiniz, bir yerde duydunuz, proje yöneticisisiniz ve projenizde Versiyon yönetim sistemi olarak git kullanmaya karar verdiniz, yeni bir işe başladınız ve projede git server kullanıldığını söylediklerinde git server öğrenmeye karar verdiniz, proje yöneticiniz yeni başlayacağınız projede git server kullanılacağını söyledi. O zaman doğru yerdesiniz. Bu makalemde size Git Server konusunu nasıl kısa sürede öğrenebileceğinizi anlatacağım. Git Server Mantığını Anlayın Git Server bir versiyon yönetim sistemidir. Versiyon kontrol/yönetim sistemlerinin ne olduğunu ve Git Server tarihçesi için makalemi buradan okuyabilirsiniz. Git Server mantığı anlayabilmek içinse bu makalemi okumanızı tavsiye edeceğim. Özellikle belirtmek istiyorum ki Git Server mantığını anlamak çok önemlidir. Çünkü hangi komutların ne iş yaptığını anlamadan önce, git server mantığını iyi anlarsanız hangi komutların kullanılması gerektiğine karar verebilirsiniz ve birkaç saat içinde Git Ser

Git Server ile çalışırken en çok kullanacağınız komutlardan bir tanesi Git Status komutu olmalı. Bu komut staged area , working directory ve repository arasındaki, yani bu üç ağaç arasındaki farkı raporlamaya yarar(Staged Area, Working Directory ve Repository için neden ağaç terimi kullandığımı ve anlamını anlamadıysanız bu konuyu anlattığım makaleye buradan erişebilirsiniz). Git Status komutunun görevini biraz daha detaylıca anlatmaya çalışırsak, Git Server projesinin anlık durumunu izlemenize olanak sağlar. Hangi dosyaların yeni eklendiğini, hangi dosyaların Staged Area’da olduğunu, hangi dosyaların silindiğini, hangi dosyaların yerlerinin değiştirildiğini, hangi dosyalar üzerinde değişiklik yapıldığını, bir anlamda proje üzerinde yapılan tüm değişiklikleri size rapor eden komuttur. Komutu test etmek için projenizin olduğu klasöre gidin ve burada git status komutunu çalıştırın. Eğer değişikliklerini commit komutu ile Git Server projenize eklediyseniz aşağıdaki mesajı alacaksanız.

Çoğu yazılım firmasının tercih ettiği yöntemlerden bir tanesi de, şirket içindeki kodlarını Github ve benzeri online sitelerde tutmak yerine kendi sunucularında tutmaktır. Ki bence de öyle olmalıdır. Açık kaynak kodlu bir proje geliştirmiyorsanız kodlarınızı kendi sunucularınızda tutmak faydalı olacaktır.  Ama bunu yaparken de kendi sunucularınız da güvenliğine önem göstermelisiniz.  Git Server dağıtık versiyon yönetim kontrol sistemidir. Yani çalışma kopyalarınız dışında bir de sunucuda tutulması gerekiyor. Bunun için çoğu şirketin de tercih ettiği NAS sistemleri, Windows sunucular, Linux çekirdekli sunucular, ki bunlardan en çok tercih edileni de Ubuntu Serverdır. 

Git Server kullanırken, profesyonellik gerektiren konulardan bir tanesi Commit mesajları veya commit açıklamalarıdır.  Neden mi? Çünkü bir gün sonra, bir hafta sonra, bir ay sonra, bir yıl sonra hatta 5 yıl sonra projede ne iş yaptığınızı, projenizde hangi değişiklikleri yaptığınızı, ne zaman yaptığınızı ve kodun hangi kısımlarında değişiklik yaptığınızı anlamanız bu mesajların içeriğine bağlıdır. Commit Mesajları Projenizdeki Değişiklikleri Takip Edebilmek İçin Yazılır Öncellikle commit mesajlarının neden yazıldığını çok iyi anlamak lazım. Commit mesajları projenizle ilgili açıklamalar için ve ya projenizi anlatmak, proje boyutunu veya bütçesini açıklamak için değildir. Commit Mesajları projenizde yaptığınız değişikliklerle ilgili yazdığınız açıklamalardır.

Git Server kullanırken daha önce yaptığınız değişiklikleri incelemek isteyeceksiniz. Git Server içindeki komutlarla daha önce yaptığınız değişiklerin listesini, istediğiniz sayıda son yapılan değişikliği listeleyebilirsiniz. Bunun dışında değişiklik yapan kişiye göre sorgulama, değişiklik içeriğine göre sorgulama ve tarihe göre sorgulama, tarih aralıklarına göre sorgulama, commit numarasına göre sorgulama imkanı sunar. Bu işlemleri yapabilmek için temel komut git log komutudur. Git log komutunu çalıştırırsanız proje için yaptığınız tüm komutlar listelenecektir. İstediğiniz Sayıda Commit Sorgulama İstediğiniz Sayıda commit listelemek için git log –n sayı şeklinde bir komut kullanabilirsiniz. Örneğin git log –n 5 derseniz son 5 commit listelenecektir.

Versiyon yönetim sistemlerinden hangisini kullanıyorsanız kullanın bir ekip halinde projede çalışabilmenin anahtarı branchlerle doğru çalışabilmektir. Git Server üzerinde çalışırken de mevcut branchleri listemek isteyebilirsiniz. Bunun için Git Server'da show-branch komutu vardır. Bu komut aldığı bir çok parametre ile farklı listeleme seçenekleri sunar. Eğer Grafik arayüzlü bir git yazılımı kullanıyorsanız bu programların her birinin branch listeleme için kendine özgü tasarımları vardır. Özellikle brachlerle çalışırken branch geçmişi görüntüleme anlamında sunduğu görsellik açısından bu programlarla çalışmanızı tavsiye ederim. 

Bu makalemizde Git Server yapısını ve mantığını analayabilmeniz açısından git iş akışının nasıl olduğunu açıklamaya çalışacağım. Bilindiği gibi Git Server diğer versiyon yönetim sistemlerinden farklı olarak three-tree yapısına sahiptir. İş akışını da bu yapı belirler. ( Git Server Three-tree yapısı makalesine  göz atabilirsiniz) Bu yapının temel taşı working copy ve repository arasında staging index olarak adlandırılan geçici hafıza görevi gören bir katmanın eklenmesidir. Bu yapı extra kontrol dışında aynı zamanda yaptığımız değişiklikleri commit ederken bir anlamda onay mekanizması da sağlar. Git iş akışını anlayabilmek için bir projede yaptığımız örnek bir değişiklik üzerinde nasıl tepki verdiğini inceleyeceğiz ve örnek üzerinden iş akışı anlatılacaktır. 

Windows İşletim Sisteminde Git Server kurulumunu yapmak için  git-scm.com adresine gidin. Buradan işletim sistemi olarak Windows seçin. Sayfa, işletim sisteminize uygun olarak en son Git’in stabil versiyonu indirmeniz için sizi sayfaya yönlenecektir ve indirme işlemi başlayacaktır. Buradan indirmeyi onaylayın. Git Server bilgisayarınıza indirilmiş olacaktır. Git Server ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir yazılımdır. Bu yüzden başka sayfalardan indirmek yerine resmi sayfasından, yani yukarıda verdiğim bağlantıdan indirmenizi öneriyorum.

2002-ci ildə biz ilk dəfə Lahıcdan iki nümayəndə Tiflisə getdik, turizm üzrə seminarda olduq və 2003-cü ilin yanvar ayında "Lahıctur" adlanan QHT yaratdıq. Təzə yarananda problemlərin həlli ilə bağlı planlar çox idi. Əsas problemlər ondan ibarət idi ki, Lahıcın boşalmaq təhlükəsi var, burada yaşamaq və pul qazanmaq çətindir, gənclər qalmaq istəmir, yaşamaq şərtləri zordur, yol bərbaddır, elektrik təchizatı zəifdir və qaz xətti çəkilməyib. Bu problemlərin həlli o zaman olardı ki, bura maraq artsın, yerli əhalinin məşğuliyyəti olsun, gənclər Lahıcdan üz çevirməsinlər. Lahıcda yaşayanlar yaxşı bilir ki, bura aqrar təsərrüfat üçün heç də əlverişli deyil, otlaq və əkin sahələri azdır, qışı sərt və uzundur.

Daha önce Github’dan bir proje veya kütüphane indirdiyseniz veya git server ile yapılmış bir proje ile çalıştıysanız bu proje dosyasının içinde .gitignore türünde bir dosya olduğunu görmüşsünüzdür. Bu dosyayı istediğiniz bir text editöründe açarsanız proje içindeki klasör isimlerinin, dosya türlerinin, belge isimlerinin veya daha karmaşık yapıların olduğunu görecekseniz. Bu yazımda .gitignore ne işe yaradığını, nasıl kullanıldığını ve önemini anlatacağım. .gitignore Git Server ile çalışırken proje dosyası içinde belgelerde, dosya türlerinde, klasörlerde yaptığınız değişiklikleri Git Server tarafından görmezden gelinmesini, izlenilmemesini sağlayabilirsiniz. Yani commit yaparken bu dosyalar üzerinde işlem yapılmasını engelleyebilirsiniz. Kısaca .gitignore nedir diye açıklayacak olursak, .gitignore Git Server projelerinde projeye eklemek istemediğiniz veya yapılan değişikleri izlemek istemediğiniz belgeleri, belge türlerini, klasörleri Git Server’a bildirdiğimiz dosya uzantısıdır

Git Server profesyonel şekilde kullanabilmek için bilinmesi gereken konulardan bir tanesi de .gitignore dosyasını global düzeyde kullanabilmektir. Git Server Config mantığında 3 düzeyde yapılandırma vardır. Bu mantığı gitignore işlemleri için de uygulayabiliriz. Git Server ile çalışırken global düzeyde gitignore kullanmak proje yaparken işlerinizi çok kolaylaştıracakıtır. Örneğin mac işletim sistemi tarafından kullanılan .DS_Store, .Trashes, .Spoltlight-V gibi dosyları Git Server’da değişiklikleri izlemenin bir mantığı yoktur, yada sıkıştırılmış dosyaların, resimlerin, videoların diğer metin içerikli olmayan dosyaların. Bu işlemleri her projede ayrı-ayrı yapmak yerine global düzeyde yapmak bu işlemleri tekrar-tekrar yapmanızı engelleyecektir ve zaman kazanmanıza yardımcı olacaktır. Uygulama Basitçe anlatmak gerekirse gitignore işlemini global düzeyde uygulamak için git config –global core.excludefile DosyaYolu

Git Server mantığını anlayabilmek için en önemli konulardan bir tanesi three-tree architecture'dir. Bu makalede bu yapıyı anlayabilmek için gerekli olan kavramlar repository, staging index ve working tanımlarının ne olduğuna bakacağız. Bu tanımlardan git server komutlarının three-tree yapısı üzerinde nasıl çalıştığına bakacağız.  Konuyu anlayabilmek açısında öncelikle diğer klasik versiyon kontrol sistemlerinden olan yapıya bakalım. Bu versyion kontrol sistemlerinin çoğunda two-tree yapısı mevcuttur. Yani repository ve working copy'ler. Git Server mantığında ise araya staging index diye bir kavram getirerek bir anlamda sizin için ve kodlarınızı değiştirmeden önce kontrol mekanizması sağlar.