Son zamanlarda sıkça duyduğumuz biat etmek kelimesinin kökenini araştırmaya karar verdim. Birçok İnternet kaynağından yaptığım araştırmaların sonucunu da bu makalemde özetlemeye çalıştım. Makalemde kökeni Arapça olan biat etmek fiilinin anlamını, kullanım amacını, ne demek olduğunu detaylıca açıklamaya çalıştım.
Türk Dil Kurumu(TDK) sözlüğünde biat etmek kelimesi aşağıdaki gibi açıklanmış:
biat etmek
birinin egemenliğini tanımak, kabul etmek: Başkalarından önce sadrazam, sonra da diğerleri biat ediyorlar. A. Ş. Hisar.
Özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la ilgili son zamanlarda kullanılan bu kelimenin anlamı birinin egemenliğini tanımak veya kabul etmektir.
Bu konunun siyasi boyutuna girersek bu sözcüğü kullananların da farklı anlamlarda kullandığını veya bu sözün kullanan kişiler için farklı anlamlar taşıdığını görebiliriz. Ama tabi ki bu makaledeki amacımız kişiler üzerinden bu sözün anlamını tartışmak yerine biat etmek fiilinin genel anlamını paylaşmaktır.
Türk dil kurumu dışında biat etmek sözünün dini anlamları da vardır. Bu da aslında TDK tarafından yapılan açıklama ile paralellik teşkil etmekle birlikte duruma bakış açısına dinsel bir boyut kazandırmaktadır.
Kelime olarak, ahdetme, söz verme, birinin hakimiyetini kabullenme, ona bağlılığını sunma anlamına gelen biat etmek; İslam hukukuna göre, hilafet makamına geçen kişinin eli üzerine el koymak veya el sıkışma yoluyla bağlılığını göstererek itaat edeceğine dair söz vermektir.
Tasavvuf ıstılahında ise biat etmek; müridin, mürşidine sadık ve bağlı kalacağına, ona kayıtsız şartsız teslim olacağına, her dediğini itiraz etmeden yapacağına dair söz vermesidir. Bu maksatla tarikat mensupları arasında düzenlenen merasime de, ‘biat merasimi’ denir.
Bir başka tarifle biat etmek; şeyhten el alıp söz vererek, onun dostuna dost, düşmanına düşman olmak... Gerek rahat-ferah ve gerekse sıkıntılı zamanlarda ona itaat edip emrinden dışarı çıkmamaktır.
Son olarak konuyu özetleyecek olursak biat etme müridin, mürşidine sadık ve bağlı kalacağına, ona kayıtsız şartsız teslim olacağına, her dediğini itiraz etmeden yapacağına dair söz vermesidir diyebilirz. Mevcut durumda da kullanım amacının buna uygun olduğunu düşünüyorum. Yanıldığım noktalar varsa bunu yorumlar kısmından benimle paylaşabilirsiniz.
Anahtar kelimeler: biat etmek, biat etmek anlamı, Recep Tayyip Erdoğan, birinin egemenliğini tanımak, TDK, TDK biat etmek
Yorumlar
Yorum Gönder