Büyük bir yorgunluktan sonra bilgisayarın başına geçip bu makaleyi yazdığımda sizlerin de faydalanacağını düşünmek bu yorgunluğu alıp götürüyor...
Yorgunluğumu alan diğer şey ise hayallerimdeki evin tapusuna bakarak bu yazıyı yazıyor olma duygusu...
Yorgunluk diyorum çünkü 3 haftalık bir sürecin sonucunda evi almak nasip oldu ve bu süreçte bir çok problemlerin de üstesinden gelmiş oldum.
Sabrınız varsa bu sürecin tamamını sizlerle paylaşmak ve yabancıların kredi ile Türkiye'de ev almak için neler yapması gerektiğini ayrıntılarıyla anlatmak istiyorum. Süreci en başından ev beğenmekten ve tapuya kadar anlatmaya çalışacağım.
En önemli konu tabi ki evi beğenmek. Her kes zevkleri farklıdır ve bu konuda tartışmak bence anlamsız. Ama özellikle yabancılar çevreyi bilmiyorlarsa evi fazladan ücretle almanıza neden olabilir. Bu yüzden evi fiyatı ile ilgili detaylı araştırma yapıp çevredeki evlerin fiyatlarını da öğrenmeniz faydalı olacaktır. Özellikle söylemek istiyorum ki beğendiğiniz ev her zaman metro yakınında veya otobüs duraklarına yakın olmayabilir. Bu durumda eve ulaşımla ilgili mutlaka araştırma yapın. Şehir merkezine veya iş yerinize olan uzaklığını kontrol ediniz. Arabanız varsa bile evin yakınlarına en azından otobüs ile ulaşabildiğinizden emin olun. Allah korusun, bir aksilik çıktığında da en azından evinize taksiyle gitmek zorunda kalmazsınız. Çevrede hastane, eczane, market ve diğer yaşamsal ihtiyaçlarınızı karşılayabilecek şeylerin olup olmadığını mutlaka araştırın. Araştırma yapmanız gereken diğer konu özellikle apartman dairesi alıyorsanız komşularınız kim olacağıdır. Bu makaleyi okuyabildiğinize göre Türkçe de konuşabiliyorsunuzdur ve mutlaka komşularınızı dolaşıp nasıl insanlar olduklarını araştırın.
Size bir kaç uyarım da olacak. Eğer emlakçıdan ev alıyorsanız fazlada %2-3 emlakçı komisyonu da vereceğinizi göz önünde bulundurun. Ama emlakçıların faydası bir çok işlem konusunda sizi yönlendirmesi ve işlerin daha hızlı çözülmelerini sağlamalarıdır. Bu durumları da göz önünde bulundurarak genelde evi sahibinden almak maddi açıdan daha hesaplıdır ama daha az uğraşırsınız. Eğer kendiniz ev arayacaksanız Türkiye'de emlak kategorisindeki web sitesindeki ilanları inceleyebilir ve ya beğendiğiniz semtlerde tur atıp kendiniz sahibinden ev arayabilirsiniz. Eğer yaşadığınız şehirde tanıdıklarınız varsa onlardan da yardım almanızı öneririm. En çok kullanılan ve aradığınız evi kolayca bulabileceğiniz web siteleri sahibinden.com ve hurriyetemlak.com siteleridir. Bu sitelerde istediğiniz evleri kategorilerine göre arayabilir ve aynı zamanda evin gerçek değeri ile ilgili de bilgi alabilirsiniz.
Bu giriş cümlelerini özellikle vurgulamak istedim. Çünkü yarın ev aldıktan sonra pişmanlık yaşamanızı da istemem.
Artık Türkiye'de yabancıların kredi ile nasıl ev alacağı konusuna geçiş yapabiliriz.
Diyelim ki evi beğendiniz ve almaya karar verdiniz. Öncelikle kredi konusunda Türk vatandaşı ile yabancı bir vatandaş arasında bankalar fark gözetmez. Yani Türk vatandaşlarına nasıl kredi veriyorlarsa ve hangi şartları arıyorlarsa sizin de aynı şartları karşılamanız gerekiyor. Teknik olarak süreçler sadece kredi alacağınız bankalar için farklı işlem yapmakla ilgili bir konudur. Bazı bankalar uğraşmak istemedikleri için de morelinizi bozabilirler ama buna aldırmayın. Eğer aşağıda sıralayacağım şartları karşılıyorsanız farklı bankalardan veya aynı bankanın farklı şubelerinden de denemekte fayda var.
Bir yabancının kredi ile ev alabilmesi için en önemli şartlardan biri Türkiye'de çalışma izninin bulunması ve aktif olarak 6 aydan daha fazla süredir aynı iş yerinde çalışıyor olmasıdır. Bu şart için ÖNEMLİ noktada da son iş yerinde 6 aydan beridir çalışıyor olmasıdır. Yani iş yerinizi değiştirdiyseniz ve daha 4 ay geçti ise kredi alamazsınız. Bu durum daha önce başka bir şirkette 10 senedir çalışıyor olsanız da değişmez. Bu durumda 2 ay fazla bir süre değil. 2 ay daha para biriktirip ondan sonra ev alabilirsiniz. Bu koşul Türk vatandaşları için de geçerlidir.
Çalışma koşulu ile ilgili diğer bir konu ise kullanacağınız kredi miktarına göre aldığınız maaştır. Örneğin 200 bin tl kredi çekecekseniz aylık ödemesinin 0.99 faiz ile 10 senelik kredi için 2.900 tl civarında olacağı için aldığınız maaşın bu rakamdan yüksek olması gerekiyor. Eğer evli iseniz ve eşiniz de çalışmıyorsa bankalar aylık ödeme dışında en azından askeri ücretin kredi dışında olmasını isterler. Yani tek maaş alıyorsanız 2900 aylık ödemeli bir kredi çekebilmek için en azından 4.900 tl maaşınızın olması gerekir. Kredi ve aylık ödeme hesaplamalarını bankaların sitelerinden yapabilirsiniz. Buna göre geleceğe yönelik bütçe planlaması da yapmış olursunuz.
Diyelim ki, aldığınız maaş ve son altı aydır aktif olarak çalışıyorsanız yapmanız gereken çalıştığınız şirketten kredi alabilmek için gerekli belgeleri istemektir. Genelde bu prosedürler standart olduğu için çalıştığınız şirketin muhasebecisine kredi alacağınızı ve bunun için gerekli belgeleri vermesini söylemeniz yeterli. Muhasebeci sizinle ilgili son üç aylık maaş bordrosunu ve şirketle ilgili belgelerin yer aldığı bir kaç sayfadan oluşan kağıtları verecektir. Eğer mümkünse muhasebecinin maaştan kesinti yoktur yazısı ile kaşe ve imza atması gerekir. Kredi alabilmek için gerekli olan diğer evraklar evin tapusu ve evi satacak olan kişinin kimlik bilgileridir. Tapu bilgisini evi kimden alacaksanız mutlaka temin edin. Çünkü expertiz ve değerlendirme firmalarının evle ilgili rapor hazırlayabilmeleri için tapu gerekiyor.
Türk vatandaşları ile yabancılar arasında işlem farklarından en önemlisi expertiz işlemine ek olarak ev değerlendirme raporunun da hazırlanması ve bu bilginin raporu hazırlayan firmalar tarafından evin bulunduğu ilçenin tapu müdürlüğüne gönderilmesidir. Türk vatandaşlarında bu işlem zorunlu değilken yabancı vatandaşlar için tapu işlemlerinde değerlendirme raporu istenmektedir. Bu rapor expertiz raporuna benzer bir rapordur. Yabancılar için değerlendirme raporu hazırlayan firmalar ile çalışmanız gerekmektedir. Bu konuyla ilgili çoğu bankanın da bilgisi olmadığı için konuyla ilgili kredi kullanacağınız bankayı da bilgilendirin. Ev değerlendirme raporu yapı olarak da expertiz raporuna benzeyen bir rapordur.
Yabancıların ev kredisi alma aşamasında en önemli konulardan bir tanesi ev için ne kadar kredi alabileceği sorusudur. Bu sorunun cevabı banka expertizlerinin ev için belirleyeceği değerin %80 oranını geçmeyecek bir bedeldir. Bu değer baz alınarak evin en fazla %80 oranında kredi alabilirsiniz. Örneği expertiz 240 bin liraya alacağınız ev için 270 bin lira değer belirlerse o zaman 216 bin lira kredi kullanabilirsiniz. Geri kalan 24 bin lira bedelin sizin ödemeniz gerekiyor. Eğer banka 240 bin liraya alacağınız ev için 200 bin bedel çıkartırsa o zaman sadece 160 bin liralık kredi kullanabilirsiniz. Bu durumda 80 bin lirayı kendiniz ödemeniz gerekecektir. Kredi oranı arsalar için %50, prefabrik evler için %75 oranlarındadır. Expertiz ve ev bedelinin orana göre kredilendirme Türk vatandaşları için de aynıdır. Yani teknik olarak yabancı ve Türk vatandaşlarının kredi oranlarında bir fark bulunmamaktadır. Makalenin başında da belirttiğim gibi Türk vatandaşı ile yabancı bir kişinin kredi ile ev alması konusunda bir fark yoktur. Farklılık sadece istenen belgelerde ve bankacıların yapacağı işlemsel farklılıklardan oluşmaktadır.
Kredi ile ev alırken dikkat etmeniz gereken diğer konulardan bir tanesi bankaların kredi süresince size Hayat Sigortası, Deprem Sigortası ve Konut sigortası yapacağıdır. Bu bedellerin çok yüksek bedeller olmasa da 10 senelik bir kredi kullandığınız durumlarda 10 sene boyunca yaptırmanız gerektiğidir. Bankalar genelde bu sigortaları otomatik olarak yapar ve sizden parayı tahsil ederler.
Kredi ile ev alırken diğer önemli konulardan bir tanesi evinizin ipotekli olacağıdır. Yani siz banka kredisini kapatmadan bu evi satamayacaksınız. Satabilmek için de mutlaka banka kredisinin kapatılması gerekiyor. Ev kredisi alırken bir kereliğine ev ipotek ücretinin de tarafınızdan tahsil edeceğini unutmayın.
Genel olarak bankalar sizden kredi işlem ücreti, ipotek ücreti, hayat sigortası, deprem sigortası, konut sigortası, expertiz ücreti, ev değerlendirme ücreti, eşiniz çalışmıyorsa büyük ihtimalle eşiniz için bireysel emeklilik hesabı(BES) oluşturur ve bankaya bloke olarak belirli bir miktar para koyarak kredi kartı verirler. Kredi alırken bu gibi masraflarınızın da olacağını göz önünde bulundurmakta fayda var. Ama bu ücretlerin toplamının en fazla 1500 dolar civarında tutacağını da söylemem gerekiyor.
Yukarıdaki bilgileri toparlayarak size ev alabilmek için yol haritasını çizmeye çalışacağım.
1. Evi beğenin. Ev sahibinden tapu, kimlik bilgileri ve iletişim bilgilerini alın.
2. Mühasabecinizden çalışma bilgilerini isteyin. Kimliğiniz(Pasaport), çalışma izin belgeniz(üzerinde yabancı kimlik no olması gerekir) çalışma bilgileriniz, evli iseniz evlilik cüzdanınız, tapu fotokopisi ile kredi başvurusu yapılır.
3. Banka değerlendirmesi olumlu olursa eve expertiz gönderilir. Eğer kredi verilmeyecekse konuyla ilgili bilgilendirilirsiniz.
4. Expertiz raporu en erken 2 günde tamamlanır ve expertiz raporuna göre size verilecek kredi belirlenir.
5. Evi kredi ile almak için onayınız istenir ve eğer almaya karar verirseniz banka size tapu belgeleri hazırlayarak verir. Türk vatandaşları için bankalar kendileri randevu alır ve ne zaman tapuya gitmeniz gerektiğini önceden size bildirirler. Yabancıların ise randevu alması gerekir. Randevuyu bir gün önceden https://randevu.tkgm.gov.tr sitesinden alabilirsiniz. Randevuya 10-15 dakika kala tapuda olmanızda fayda var.
6. Randevu saatinde belgeler teslim edilir. Yabancı olduğunuzu mutlaka belirtin. Bu doğrultuda size verilecek formu doldurun. Form için vergi kimlik numaranız gerekecek ve aynı zamanda sizden son 1 sene içinde çekilmiş 1 adet fotoğraf istenecek. Ayrıca tapuda noterli pasaport tercümesi de gerekecek
7. Belgeleri teslim ettikten sonra telefonunuzdan tüm süreci takip edebiliyorsunuz. Bir problem oluşursa size hemen mesaj atıyorlar. Bu yüzden belgeleri teslim ettikten sonra tapudan uzağa gitmemekte fayda var.
8. Tüm süreçler başarılı ise size tapudan bir numara ile tapu harcını yatırmanız istenecektir. Bu ücret evi aldığınız fiyatın %3'ü değerindedir. Bu ücretin yarısı satıcı, yarısı alıcı tarafından ödenir. Ayrıca tapu işlem ücreti de ödemeniz gerekecektir. Bu ücretler her sene güncelellenme birlikte yaklaşık 250 dolar civarındadır.
9. Tapu harcı ve tapu işlem ücretini ödedikten sonra bankanın avukatı eşliğinde imzalar atılacak ve oradan bankaya gelerek son kredi transfer işlemlerini yapacak, imzalar atacaksanız. Bu arada 8. ci şıkta tapu elinize geçmiş olacak. Ama tam olarak evi aldığınızı bankaya gelip para transferleri yapıldıktan sonra hissedecekeseniz.
Makalenin bu kısmında size ev alırken kesinlikle yapmamanız gerekenleri hatırlatacağım. Özellikle aşağıda anlatacağım konularda gözüaçık olmakta fayda var.
Uyarılar!!!
Bunları Yapmayın!!!
1. Ne olursa olsun elden kimseye para vermeyin. Paraları banka üzerinden transfer edin. Gelecekteki bir anlaşmazlıkta mahkemelerde problem yaşamazsınız.
2. Tapu harcını az yatırmak için evin bedelini aldığınızdan düşük göstermeyin. Bu gelecekte daha büyük cezalar ödemenize neden olabilir.
3. Evi beğendiğinizi belli ettiğinizde sizden kapora isteyecekler. Kibarca reddedin!
4. Görmediğiniz evi almayın.
5. Sıfır evler daha maliyetlidir. Abonelik işlemleri ve başka süreçler olduğu için çok masrafınız olabilir.
6. Ev fiyatında anlaşırken tapu harcının da kim tarafından ödeneceği konusunda mutlaka anlaşmaya varın. Tapu harcı fiyat pazarlığında iyi bir kozdur.
7. Alacağınız ev ile ilgili belediyeden bilgi alın. Tapuda evle ilgili bir aksilik olduğunu öğrenmek tüm moralinizi bozabilir.
Benim yabancıların Türkiye'de ev alacaklara tavsiyelerim ve uyarılarım bunlar. Aynı zamanda sizle ev alma sürecini paylaşmanın da mutluluğunu yaşıyorum. Süreçlerle ilgili sorularınız olursa yorumlar kısmından yazabilirsiniz. En kısa sürede yanıtlamaya çalışacağım.
Anahtar Sözcükler: Kredi, Kredi İle Ev Almak, Yabancı Ev Kredisi, Yabancı Ev Kredisi Almak İçin Ne Gerekir? Yabancı Ev Kredi, Yabancı Kredi, Yabancıya Ev Kredisi Veren Bankalar
Yorumlar
Yorum Gönder