Elektrik alanını basitçe anlatacak olursak bir kablodan
elektrik geçerken etrafına enerji yayar. Bu enerji elektrik alanını üretir.
Fiziksel olarak biraz altyapı bilgisi gerektiği için derine inerek açıklayan
olursak elektik akımı, maddenin valans elektronlarının bir atomdan, diğer atoma
geçmesi ile oluşur. Bu hareketlenme yani, elektronların biri birini itmesinden
ortaya çıkan doğal enerji elektrik alanı oluşmasına neden olur. Buradan yola
çıkarak şunu söyleyebiliriz ki eğer elektrik varsa, mutlaka elektrik alanı da
mevcuttur. Yani bir kablo, lamba, herhangi elektrikle çalışan cihaz şebekeye
bağlı ise elektrik alanı üretiyor demektir. Bu cihazlara gelen gerilim(siz bunu
elektrik olarak algılayın) yükseldikçe, elektrik alanının da miktarı
artacaktır.
Elektrik alanı tanımlamak için
Elektrik Alan Şiddeti terimi kullanılır. Elektrik alan şiddeti 1 metredeki
gerilimi ifade eder ve birimi Volt/metre’dir.
Elektrik alan şiddeti konusu da önemlidir. Bu bir anlamda bir kabloya
eliniz yakınsa o zaman Elektrik alanını daha çok hissedeceksiniz anlamına
gelir. Ellerinizi uzaklaştırdıkça elektrik alanı da azalacaktır. Bunu fiziksel
olarak test etmeniz imkansızdır. O yüzden Sakın Denemeyin. Evdeki kabloların
üzerinde plastik kullanılmasının nedeni de budur. Elektrik Alanını etkisini
azaltmak. Kabloların üzerinde olan plastikler iletken olmadığı için elektriği
iletmez ve elektrik geçişi sırasında oluşan elektrik alanı kablo içinde kalır.
Elektik iletken içinde(siz bunu kablo olarak düşünün) oluşan
diğer bir alan da Manyetik alandır. Aslında mıknatıslarda doğal olarak bulunan
bu alan elektrik konusu ele alındığında elektriğin hareketi sırasında ortaya
çıkar. Manyetik alanı ölçmek için birim Tesladır. Hırvatistan doğumlu,
Amerikalı bilim adamı Nicola Tesla’nın
keşfi üzerine bu ad verilmiştir. Bilim adamları arasında hayranlık duyduğum
kişilerden biri olduğu için bloğumda Nicola Tesla ilgili çokça bilgi
bulabilirsiniz. Neyse konumuza dönelim… Manyetik alan birimi Tesladır. 1 tesla
Manyetik alan açısından çok büyük bir değer olduğu için genelde mikrotesla çok
kullanılır. Aynı zamanda Manyetik alan birim olarak Gauss da kullanılmaktadır.
Ama çoğu fizik kitabında Tesla olarak geçer, ki Teslaya saygı açısından böyle
de olması gerekir. Manyetik alan iletkenden geçen akımla düz orantılıdır. Yani
elektrik akımı ne kadar yüksekse o kadar fazla manyetik alan oluşur. Elektrik
alanından farklı olarak manyetik alan engellenemez. En azından evdeki
cihazlarda veya diğer elektrikle çalışan cihazlarda böyledir. Örneğin elektrik
geçen kablonun üzerine sarılan plastik elektrik alanını engellerken manyetik
alanı engelleyemez.
Görüldüğü gibi elektrik akımı yani elektriğin
hareketi(Amperden bahsetmiyorum) iki alan oluşmasına neden olur. Bunlar
elektrik ve manyetik alanlardır. Bu iki alan birleşerek Elektromanyetik alanı
oluştururlar. Elektromanyetik alanlarda Elektrik dalgası ve Manyetik dalgalar
aynı hızda yani elektrik hızında yer değiştirirler. Bu yüzden Elektromanyetik
alanlar için frekans ve dalga boyları önemli iki terimdir
Son Söz Olarak söylemek istiyorum ki, buradaki temel amacım
Elektrik Alanı, Manyetik Alan ve Elektromanyetik Alan kavramını basitçe anlatabilmektir. Elektrik Alanı, Manyetik Alan
ve Elektromanyetik alan kavramının matematiksel
veya fiziksel formüllerini tüm fizik kitaplarında bulabilirsiniz. Benim
fikrimce zaten orda sadece formül gördüğünüz içinde burada konuyu araştırıyor
olabilirsiniz. O yüzden bu kavramları, mantığını anlamak bu formülleri
bilmekten daha önce gelir. Yaptığım kısa açıklamada da bunu anlatabildiğimi
düşünüyorum.
Özetle Elektrik
Konusunda 3 konu Elektrik Alanı, Manyetik Alan ve Elektromanyetik Alan çok
önemli konulardır. Bu konuları çok iyi anlamak Elektriğin doğasını öğrenmenizin
anahtarıdır.
Bu konu ile alakalı önerileriniz, görüşleriniz sorularınız
varsa lütfen bize yazın.
Yorumlar
Yorum Gönder